문서의 선택한 두 판 사이의 차이를 보여줍니다.
| 양쪽 이전 판 이전 판 다음 판 | 이전 판 | ||
|
doc:evenki:2_wordclass:35_aux:35_aux [2018/06/23 23:40] kalina |
doc:evenki:2_wordclass:35_aux:35_aux [2021/08/26 11:40] (현재) kalina |
||
|---|---|---|---|
| 줄 1: | 줄 1: | ||
| - | # 35_aux : 보조사(auxiliary) 100% | + | # 35_aux : 보조사(auxiliary) |
| 보조사에는 'bisi-n(이다/있다)'와 'ɔɔ-rɔn(하다/되다)'가 있다. | 보조사에는 'bisi-n(이다/있다)'와 'ɔɔ-rɔn(하다/되다)'가 있다. | ||
| 줄 10: | 줄 10: | ||
| ##### ‘bisi-n’의 시제체계와 인칭표지 | ##### ‘bisi-n’의 시제체계와 인칭표지 | ||
| - | ^ PERS ^ PRON ^ NON-PAST ^ PRES.CONT ^ PAST ^ PAST.CONT ^ | + | ^ PERS ^ PRON ^ NPST ^ PRES.CONT ^ PST ^ PST.CONT ^ |
| | 1SG | bi | bisi-mi | bi-ji-mi | bi-suu | bi-ji-suu | | | 1SG | bi | bisi-mi | bi-ji-mi | bi-suu | bi-ji-suu | | ||
| | 1PL.EXCL | bu | bisi-mun | bi-ji-mun | bi-səə-mun | bi-ji-səə-mun | | | 1PL.EXCL | bu | bisi-mun | bi-ji-mun | bi-səə-mun | bi-ji-səə-mun | | ||
| 줄 23: | 줄 23: | ||
| ###### 명사 뒤 | ###### 명사 뒤 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | bi baxsi bəi bisi-mi. | + | bi baxsi bəi bisi-mi. |
| - | I teacher person be-1SG | + | 1SG teacher person be-1SG |
| 나는 선생님이다. | 나는 선생님이다. | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | bi baxsi bəi bi-suu. | + | bi baxsi bəi bi-suu. |
| - | I teacher person be-PST.1SG | + | 1SG teacher person be-PST.1SG |
| 나는 선생님이었다. | 나는 선생님이었다. | ||
| }}} | }}} | ||
| 줄 41: | 줄 41: | ||
| 어웡키어의 형용사는 명사성 형용사이기 때문에 시제를 나타낼 때는 조동사 ‘bisi-n(이다/있다)’의 도움을 받아서 표현된다. | 어웡키어의 형용사는 명사성 형용사이기 때문에 시제를 나타낼 때는 조동사 ‘bisi-n(이다/있다)’의 도움을 받아서 표현된다. | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | si tar ərin-du bəggə bi-səə-si. | + | si tar ərin-du bəggə bi-səə-si. |
| - | you(SG) that time-DATL fat be-PST-2SG | + | 2SG that time-DATL fat be-PST-2SG |
| 너는 그때 뚱뚱했다. | 너는 그때 뚱뚱했다. | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | mi-ni nin-cəə-du-wəyə taccil-ni juu-nin inəgəddə bi-ji-səə-ø. | + | mi-ni nin-cəə-du-wəyə taccil-ni juu-nin inəgəddə bi-ji-səə-ø. |
| - | I-GEN go(to.destination)-PTCP.PST-DATL-1SG.POSS they-GEN home-3POSS cold be-PROG-PST-3 | + | 1SG-GEN go(to.destination)-PTCP.PST-DATL-1SG.POSS they-GEN home-3POSS cold be-PROG-PST-3 |
| 내가 갔을 때 그들의 집은 추운 상태에 있었다. | 내가 갔을 때 그들의 집은 추운 상태에 있었다. | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| xəəmə əxuddə bi-ji-rən. amari jit-kə. | xəəmə əxuddə bi-ji-rən. amari jit-kə. | ||
| meal hot be-PROG-3 quickly eat-2SG.IMP | meal hot be-PROG-3 quickly eat-2SG.IMP | ||
| 줄 62: | 줄 62: | ||
| ###### 보조동사 구문에서 | ###### 보조동사 구문에서 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| juu-ddu iinəə-duli-wi tar aasina-m bisi-n. | juu-ddu iinəə-duli-wi tar aasina-m bisi-n. | ||
| home-DATL enter-PROL-1SG.POSS (S)he sleep-CVB be-3 | home-DATL enter-PROL-1SG.POSS (S)he sleep-CVB be-3 | ||
| 줄 69: | 줄 69: | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| bəi aasin-duli Mandi okkira-ci bisi-n. | bəi aasin-duli Mandi okkira-ci bisi-n. | ||
| person sleep-PROL Mandi shout-CVB be-3 | person sleep-PROL Mandi shout-CVB be-3 | ||
| 줄 78: | 줄 78: | ||
| ###### 어미에 의한 상 체계에서 | ###### 어미에 의한 상 체계에서 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | si xiiddu saa-tan bi-ji-ndi gi? | + | si xiiddu saa-tan bi-ji-ndi gi? |
| - | you(SG) already know-CVB be-PROG-2SG Q | + | 2SG already know-CVB be-PROG-2SG Q |
| 너는 벌써 알고 있는 거냐? | 너는 벌써 알고 있는 거냐? | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| tar bəi juu dɔɔlɔ aagon-bi aagolaa-taal bi-səə-ø. | tar bəi juu dɔɔlɔ aagon-bi aagolaa-taal bi-səə-ø. | ||
| that person house inside hat-SG.REFL put.on.a.hat-CVB be-PST-3 | that person house inside hat-SG.REFL put.on.a.hat-CVB be-PST-3 | ||
| 줄 92: | 줄 92: | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| tar əsi jakka bitəgə-i tati-mal bi-ji-rən. | tar əsi jakka bitəgə-i tati-mal bi-ji-rən. | ||
| (S)he now untill book-INACC study-CVB be-PROG-3 | (S)he now untill book-INACC study-CVB be-PROG-3 | ||
| 줄 99: | 줄 99: | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| Mandi ukkəxən-bi alee-cil bisi-n. | Mandi ukkəxən-bi alee-cil bisi-n. | ||
| Mandi son/boy-SG.REFL scold-CVB be-3 | Mandi son/boy-SG.REFL scold-CVB be-3 | ||
| 줄 112: | 줄 112: | ||
| ##### ‘ɔɔ-rɔn’의 시제체계와 인칭표지 | ##### ‘ɔɔ-rɔn’의 시제체계와 인칭표지 | ||
| - | ^ PERS ^ PRON ^ NON-PS T ^ PRES.CONT ^ PST ^ PST.CONT ^ | + | ^ PERS ^ PRON ^ NPST ^ PRES.CONT ^ PST ^ PST.CONT ^ |
| - | | 1SG | bi | ɔɔ-mi | ɔɔ-ji-mi | ɔɔ-suu | ɔɔ-ji-suu | | + | | 1SG | bi | ɔɔ-mi | ɔɔ-ji-mi | ɔɔ-suu | ɔɔ-ji-suu | |
| - | | 1PL.EXCL | bu | ɔɔ-mon | ɔɔ-ji-mon | ɔɔ-sɔɔ-mon | ɔɔ-ji-sɔɔ-mon | | + | | 1PL.EXCL | bu | ɔɔ-mon | ɔɔ-ji-mon | ɔɔ-sɔɔ-mon | ɔɔ-ji-sɔɔ-mon | |
| - | | 1PL.INCL | miti | ɔɔ-tti | ɔɔ-ji-tti | ɔɔ-sɔɔ-tti | ɔɔ-ji-sɔɔ-tti | | + | | 1PL.INCL | miti | ɔɔ-tti | ɔɔ-ji-tti | ɔɔ-sɔɔ-tti | ɔɔ-ji-sɔɔ-tti | |
| - | | 2SG | si | ɔɔ-ndi | ɔɔ-ji-ndi | ɔɔ-sɔɔ-si | ɔɔ-ji-sɔɔ-si | | + | | 2SG | si | ɔɔ-ndi | ɔɔ-ji-ndi | ɔɔ-sɔɔ-si | ɔɔ-ji-sɔɔ-si | |
| - | | 2PL | su | ɔɔ-con | ɔɔ-ji-con | ɔɔ-sɔɔ-son | ɔɔ-ji-sɔɔ-son | | + | | 2PL | su | ɔɔ-con | ɔɔ-ji-con | ɔɔ-sɔɔ-son | ɔɔ-ji-sɔɔ-son | |
| - | | 3SG/PL | tar/taccil | ɔɔ-rɔn | ɔɔ-ji-rɔn | ɔɔ-sɔɔ-ø | ɔɔ-ji-sɔɔ-ø | | + | | 3SG/PL | tar/taccil | ɔɔ-rɔn | ɔɔ-ji-rɔn | ɔɔ-sɔɔ-ø | ɔɔ-ji-sɔɔ-ø | |
| 줄 125: | 줄 125: | ||
| ###### 명사 뒤 | ###### 명사 뒤 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | bi baxsi bəi ɔɔ-mi. | + | bi baxsi bəi ɔɔ-mi. |
| - | I teacher person become-1SG | + | 1SG teacher person become-1SG |
| 나는 선생님이 될 것이다. | 나는 선생님이 될 것이다. | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | si Mandi-ni nuxu-nin(<nuxun-nin) ɔɔ-ndi gi? | + | si Mandi-ni nuxu-nin ɔɔ-ndi gi? |
| - | you(SG) Mandi-GEN younger.brother-3POSS become-2SG Q | + | 2SG Mandi-GEN younger.brother-3POSS become-2SG Q |
| 너는 만디의 동생이 됩니까?/너는 만디의 동생 되는 사람입니까? | 너는 만디의 동생이 됩니까?/너는 만디의 동생 되는 사람입니까? | ||
| }}} | }}} | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | bi baxsi bəi ɔɔ-suu. | + | bi baxsi bəi ɔɔ-suu. |
| - | I teacher person become-PST.1SG | + | 1SG teacher person become-PST.1SG |
| 나는 선생님이 될 것이다. | 나는 선생님이 될 것이다. | ||
| }}} | }}} | ||
| 줄 148: | 줄 148: | ||
| ###### 형용사 뒤 | ###### 형용사 뒤 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| Mandi-ni ənuxu-nin ai ɔɔ-ji-rɔn. | Mandi-ni ənuxu-nin ai ɔɔ-ji-rɔn. | ||
| Mandi-GEN disease-3POSS good become-PROG-3 | Mandi-GEN disease-3POSS good become-PROG-3 | ||
| 줄 155: | 줄 155: | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| dakki-do Ilga godda ɔɔ-sɔɔ-ø. | dakki-do Ilga godda ɔɔ-sɔɔ-ø. | ||
| near-DATL Ilga tall become-PST-3 | near-DATL Ilga tall become-PST-3 | ||
| 줄 164: | 줄 164: | ||
| ###### 미완료 동명사형어미 -r 뒤 | ###### 미완료 동명사형어미 -r 뒤 | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| Ilga xəəmə-i xɔndɔ xɔndɔ-ji jittə-r ɔɔ-sɔɔ-ø. | Ilga xəəmə-i xɔndɔ xɔndɔ-ji jittə-r ɔɔ-sɔɔ-ø. | ||
| Ilga meal-INACC little little-INS eat-PTCP.NPST become-PST-3 | Ilga meal-INACC little little-INS eat-PTCP.NPST become-PST-3 | ||
| 줄 171: | 줄 171: | ||
| - | {{{eg>huih1238 | + | {{{eg>huih1238 (kalina:2018) |
| - | nɔnɔ algasii-r ɔɔ-sɔɔ-ø. | + | nɔɔnɔ algasii-r ɔɔ-sɔɔ-ø. |
| - | small.child walk-PTCP.NPST become-PST-3 | + | child walk-PTCP.NPST become-PST-3 |
| 아기가 걷게 되었다. | 아기가 걷게 되었다. | ||
| }}} | }}} | ||
| - | |||