소수 민족 언어 유형 데이터베이스

사용자 도구

사이트 도구

현재 위치: 안내 » Documents » udege » 2_wordclass » 23_verb : 동사 (verb)
추적: • 23_verb : 동사 (verb)

사이드바

doc:udege:2_wordclass:23_verb:23_verb

목차

23_verb : 동사 (verb)

  • 동사의 문법 범주: 인칭, 수, 태, 서법, 태, 시제,
  • 동사의 형태: 동사, 분사, 부동사

동사의 태

  • 1) 기본태: эрбээ- 톱질하다
  • 2) 공동-상호태: эрбэс- ~와 같이 톱질하다, ~가 톱질하는 것을 돕다
  • 3) 재귀태: эрбэн- 자신을 위해 톱질하다
  • 4) 수동태: эрбэн- 톱질되다
  • 5) 사동태: эрбэт- 톱질하게 하다
태접사예문
능동태 - ӡава- брать, ӡава-ми беру я
재귀태 -пта-/-пто- нодо- терять, нодо-пто-и-ни- теряется он
수동태 -у- ана-толкать, ана-у-ми толкаем я
상호태 -маси-/-моси-/-мэси кэни-ругать, кэни-мэси-ми- ругаюсь
공동태 -гди- ба'- находить, ба'-гди-ми встречаюсь
사역태 -ван-/-вэн- исэ-видеть, исэ-вэнэ-ми- показываю

동사의 상

1) однократный 1회의상
  • 접사 -нда-
udih1248 girfanova2002:25
багданда
put-1SG
넣는다
2) 다회상
  • 접사 -си-
udih1248 girfanova2002:25
заваси
keep-1SG
갖고 있다
3) 장기상
  • 접사 -кча-/-кчэ-/-кчо- лали-кча-ми долго голодаю
4) 시작상-начинательный
  • 접사 -ли-

этэтэ-ли-ми начинаю работать

5) 반복상
  • 접사 -васи-/-вэси- суса-васими-ми постоянно убегаю то и дело
6) 재귀태
  • 접사 ги- (-ни-/-ӈи-) ӡава-ги-ми забираю обратно
7) 방향형태 태
  • 접사 -на-/-нэ-/-но- исэ-нэ-ми иду посмотреть
8) 의도상
  • 접사 -кча-/-кчэ-/-кчо- гунэ-кчэ-ми хочу сказать
9) 요구상
  • 접사 -муйи уми-муйи-ми хочется пить
10) 명백상
  • 접사 -(h)а-/-(h)э-/-(h)о- ӡавā:ни взял он при мне

동사 직설법의 활용부류

어간 -а-, -о-, -э- -и- -г- -п- -м-
예시 этэтэ-:일하다 уми-:마시다 наг-:명중하다 бап-:이해하다 чам-:고장나다

동사의 시제

(1) 현재시제
어간 + 동사 현재시제 활어미 (동사 일하다, 마시다, 명중하다, 이해하다, 고장나다)
1인칭 단수 этэтэ-ми уми-ми нагда-ми бапта-ми
2인칭 단수 этэтэ-и уми-и нагда-и бапта-и
3인칭 단수 этэтэ-и-ни уми-ни нагда-и-ни бапта-и-ни чамна-и-ни
1인칭 복수(예외) этэтэ-у уми-у нагда-у бапта-у
1인칭 복수 этэтэ-фи уми-фи нагда-фи бапта-фи
2인칭 복수 этэтэ-у уми-у нагда-у бапта-у
3인칭 복수 этэтэ-и-ти уми-ти нагда-и-ти бапта-и-ти
(2) 과서시제 1 (화자가 직접 겪여 보지 않았던 활동에 대해서 이야기를 할 때 쓰인다)
어간 + -а/-о-/-э + 동사 과거시제 1 활용어미
1인칭 단수 этэтэ-э-ми уми-э-ми нак-ки-ми бак-пи-ми
2인칭 단수 этэтэ-э-и уми-э-и нак-ки-и бак-пи
3인칭 단수 этэтэ-э-ни уми-э-ни нак-ки-ни бак-пи-ни чаӈ-пи-ни
1인칭 복수(예외) этэтэ-э-му уми-э-му нак-ки-му бак-пи-му
1인칭 복수 этэтэ-э-фи уми-э-фи нак-ки-фи бак-пи-фи
2인칭 복수 этэтэ-э-у уми-э-у нак-ки-у бак-пи-у
3인칭 복수 этэтэ-э-ти уми-э-ти нак-ки-ти бак-пи-ти
(3) 과서시제 2 (화자가 직접 보았던 어떤 일에 이야기를 할 때 쓰인다)
어간 + ка + 동사 과거시제 2 활용어미
1인칭 단수 этэтэ'-и уми-гэ-и нак-ка-и бак-па-и
2인칭 단수 этэтэ'-и уми-гэ-и нак-ка-и бак-па-и
3인칭 단수 этэтэ' уми-гэ нак-ка бак-па чаӈ-па
1인칭 복수(예외) этэтэ'-у уми-гэ-у нак-ка-у бак-па-у
1인칭 복수 этэтэ'-ти уми-гэ-ти нак-ка-ти бак-па-ти
2인칭 복수 этэтэ'-у уми-гэ-у нак-ка-у бак-па-у
3인칭 복수 этэтэ' уми-гэ нак-ка бак-па
(4) 미래시제 1 (어떤 일을 끝나고 바로 다른 일을 시작할 때 그 일에 대해서 이야기할 때 쓰인다)
어간 + (-да-, -та-) + -ӡа,-ӡэ- + 동사 미래시제 1 활용어미
1인칭 단수 этэтэ-ӡэ-ми уми-зэ-и наг-(да)-ӡа-ми бап-(та)-ӡа-ми
2인칭 단수 этэтэ-ӡэ-и уми-ӡэ-и наг-(да)-ӡа-и бап-(та)-ӡа-и
3인칭 단수 этэтэ-ӡэ уми-ӡэ наг-(да)-ӡа бап-(та)-ӡа чаӈ-(на)-ӡа
1인칭 복수(예외) этэтэ-ӡэ-у уми-ӡэ-у наг-(да)-ӡа-у бап-(та)-ӡа-у
1인칭 복수 этэтэ-ӡэ-фи уми-ӡэ-ти наг-(да)-ӡа-фи бап-(та)-ӡа-фи
2인칭 복수 этэтэ-ӡэ-у уми-ӡэ-у наг-(да)-ӡа-у бап-(та)-ӡа-у
3인칭 복수 этэтэ-ӡэ уми-ӡэ наг-(да)-ӡа бап-(та)-ӡа
(5) 미래시제 2 (어떤 맹확하지 않은 미래의 일에 대새서 이야기를 할 때 쓰인)
어간 + (-да-, -та-) + -ӡаӈа- + 동사 미래시제 1 활용어미
1인칭 단수 этэтэ-ӡэӈэ-и уми-ӡэӈэ-и наг-(да)-ӡаӈа-и бап-(та)-ӡаӈа-ми
2인칭 단수 этэтэ-ӡэӈэ-и уми-ӡэӈэ-и наг-(да)-ӡаӈа-и бап-(та)-ӡаӈа-и
3인칭 단수 этэтэ-ӡэӈэ-ни уми-ӡэӈэ-ни наг-(да)-ӡаӈа бап-(та)-ӡаӈа-ни чаӈ-(на)-ӡаӈани
1인칭 복수(예외) этэтэ-ӡэ-ӈэ-у уми-ӡэӈэ-у наг-(да)- ӡаӈа-у бап-(та)-ӡаӈа-у
1인칭 복수 этэтэ-ӡэӈэ-фи уми-ӡэӈэ-фи наг-(да)-ӡаӈа-фи бап-(та)-ӡаӈа-фи
2인칭 복수 этэтэ-ӡэӈэ-у уми-ӡэӈэ-у наг-(да)-ӡаӈа-у бап-(та)-ӡаӈа-у
3인칭 복수 этэтэ-ӡэӈэ-ти уми-ӡэӈэ-ти наг-(да)-ӡаӈа-ти бап-(та)-ӡаӈа-ти

동사의 서법

동사 직설법의 부정부류 활용 (동사 са- '알다'know)
인칭 현재시제 과거시제1 과거시제2 미래시제 1 미래시제2
1인칭 단수 э-и-ми са э-си-ми са э-сэ-и са ата-ми э-ӡэӈэ
2인칭 단수 э-и са э-си-и са э-сэ-и са ата-и-ми э-ӡэӈэ-и
3인칭 단수 э-и-ни са э-си-ни са э-сэ са ата э-ӡэӈэ-ни
1인칭 복수(예외) э-у са э-си-му са э-сэ-у са ата-у э-ӡэӈэ-у
1인칭 복수 э-и-фи са э-си-фи са э-сэ-ти са ата-фи э-ӡэӈэ-фи
2인칭 복수 э-у са э-си-у са э-сэ-у са ата-у э-ӡэӈэ-у
3인칭 복수 э-и-ти са э-си-ти са э-сэ са ата э-ӡэӈэ-ти
2) 가정법 (어간 + (-да-/-та-) + -муса-/-мусэ + 가정법 활용어미)
1인칭 단수 этэтэ-мусэ-и уми-мусэ-и наг-(да)-муса-и бап-(та)-муса-и
2인칭 단수 этэтэ-мусэ-и уми-мусэ-и наг-(да)-муса-и бап-(та)-муса-и
3인칭 단수 этэтэ-мусэ уми-мусэ наг-(да)-муса бап-(та)-муса
1인칭 복수(예외) этэтэ-мусэ-у уми-мусэ-у наг-(да)-муса-у бап-(та)-муса-у
1인칭 복수 этэтэ-мусэ-ти уми-мусэ-ти наг-(да)-муса-ти бап-(та)-муса-ти
2인칭 복수 этэтэ-мусэ-у уми-мусэ-у наг-(да)-муса-у бап-(та)-муса-у
3인칭 복수 этэтэ-мусэ уми-мусэ наг-(да)-муса бап-(та)-муса
2) 원망법 (어간 + (-да-, -та-) + -iа-/ -iо-/-iэ- + /а-/-/о-/-/э- +가정법 활용어미)
1인칭 단수 этэтэ-тэ-ми-ӡэ уми-тэ-ми-зэ наг-(да)-та-ми-ӡа бап-(та)-та-ми-ӡа
2인칭 단수 этэтэ-тэ-и-ӡэ уми-тэ-и-ӡэ наг-(да)-та-и-ӡа бап-(та)-та-и-ӡа
3인칭 단수 этэтэ-тэ-ӡэ уми-тэ-ӡэ наг-(да)-та-ӡа бап-(та)-та-ӡа
1인칭 복수(예외) этэьэ-тэ-у-ӡэ уми-тэ-у-ӡэ наг-(да)-та-у-ӡа бап-(та)-та-у-ӡа
1인칭 복수 этэтэ-тэ-фи-ӡэ уми-тэ-фи-ӡэ наг-(да)-та-фи-ӡа бап-(та)-фи-ӡа
2인칭 복수 этэтэ-тэ-у-ӡэ уми-тэ-у-ӡэ наг-(да)-та-у-ӡа бап-(та)-та-у-ӡа
3인칭 복수 этэтэ-тэ-ӡэ уми-тэ-ӡэ наг-(да)-та-ӡа бап-(та)-та-ӡа
3) 명령법 (어간+(-йе-/-йа-/йо)+ 2인칭 복수형 활용어미)
2인칭 단수 этэтэ-йе уми-йе наг-да-йа бап-та-йа
2인칭 복수 этэтэ-йе-у уми-йе-у наг-да-йа-у бапта-йа-у

불규칙 동사의 활용법

udih1248 girfanova2002:28
  • би- : to be
  • э- : not to be
  • нэ(дэ)- : put
  • бу(дэ-) : die
  • га(да)- : take
  • о(до)- : become
  • 불규칙 동사는 직설법에서만 쓰인다.
    현제
    1인칭 단수 би-ми э-и-ми нэдэ-ми будэ-ми гада-ми о-до-ми
    2인칭 단수 би-и э-и нэдэ-и будэ-и гада-и о-до-и
    3인칭 단수 би-и-ни э-и-ни нэдэ-и-ни будэ-и-ни гада-и-ни одо-и-ни
    1인칭 복수(예외) би-у э-у нэдэ-у будэ-у гада-у одо-у
    1인칭 복수 би-фи э-и-фи нэдэ-фи будэ-фи гада-фи одо-фи
    2인칭 복수 би-у э-у нэдэ-у будэ-у гада-у одо-у
    3인칭 복수 би-и-ти э-и-ти нэдэ-и-ти будэ-и-ти гада-и-ти одо-и-ти
    과거 1
    1인칭 단수 би-си-ми э-си-ми нэ-хи-ми будэ-ми(букки-ми ) гада-ми одо-ми
    2인칭 단수 би-си-и э-си-и нэ-хи-и будэ-и (букки-и) гада-и одо-и
    3인칭 단수 би-си-ни э-си-ни нэ-хи-ни будэ-ни(букки-ни) гада-ни одо-ни
    1인칭 복수(예외) би-си-му э-си-му нэ-хи-му будэ-му(букки-му) гада-му одо-му
    1인칭 복수 би-си-фи э-си-фи нэ-хи-фи будэ-фи(букки-фи) гада-фи одо-фи
    2인칭 복수 би-си-у э-си-у нэ-хи-у будэ-у(букки-у) гада-у одо-у
    3인칭 복수 би-си-ти э-си-ти нэ-хи-ти будэ-ти(букки-ти) гада-ти одо-ти
    과거 2
    1인칭 단수 би-сэ-и э-сэ-и нэ-хэ-и буккэ-и га-си-ми о-си-ми
    2인칭 단수 би-сэ-и э-сэ-и нэ-хэ-и буккэ-и га-си-и о-си-и
    3인칭 단수 би-сэ э-сэ нэ-хэ буккэ га-си-ни
    1인칭 복수(예외) би-сэ-у э-сэ-у нэ-хэ-у буккэ-у га-си-му о-си-му
    1인칭 복수 би-сэ-ти э-сэ-ти нэ-хэ-ти буккэ-ти га-си-фи о-си-фи
    2인칭 복수 би-сэ-у э-сэ-у нэ-хэ-у буккэ-у га-си-у о-си-у
    3인칭 복수 би-сэ э-сэ нэ-хэ буккэ га-си-ти о-си-ти
    미래 1
    1인칭 단수 би-ӡэ-ми а-та-ми нэлэ-ӡэ-ми будэ-ӡэ-ми гада-ӡа-ми одо-ӡо-ми
    2인칭 단수 би-ӡэ-и а-та-и нэдэ-ӡэ-и будэ-ӡэ-и гада-ӡа-и одо-ӡо-и
    3인칭 단수 би-ӡэ а-та нэдэ-ӡэ будэ-ӡэ гада-ӡа одо-ӡо
    1인칭 복수(예외) би-ӡэ-у а-та-у нэдэ-ӡэ-у будэ-ӡэ-у гада-ӡа-у одо-ӡо-у
    1인칭 복수 би-ӡэ-фи а-та-фи нэдэ-ӡэ-фи будэ-ӡэ-фи гада-ӡа-фи одо-ӡо-фи
    2인칭 복수 би-ӡэ-у а-та-у нэдэ-ӡэ-у будэ-ӡэ-у гада-ӡа-у одо-ӡо-у
    3인칭 복수 би-ӡэ а-та нэдэ-ӡэ будэ-ӡэ гада-ӡа одо-ӡо
    미래 2
    1인칭 단수 би-ӡэӈэ-и э-ӡэӈэ-и нэдэ-ӡэӈэ-и будэ-ӡэӈэ-и гада-ӡаӈа-и одо-зоӈо-и
    2인칭 단수 би-ӡэӈэ-и э-зэӈэ-и нэдэ-зэӈэ-и будэ-зэӈэ-и гада-заӈа-и одо-зоӈо-и
    3인칭 단수 би-зэӈэ э-зэӈэ-ни нэдэ-зэӈэ-ни будэ-зэӈэ-ни гада-заӈа-ни одо-зоӈо-ни
    1인칭 복수(예외) би-зэӈэ-у э-зэӈэ-у нэдэ-зэӈэ-у будэ-зэӈэ-у гада-заӈа-у одо-зоӈо-у
    1인칭 복수 би-зэӈэ-фи э-зэӈэ-фи нэдэ-зэӈэ-фи будэ-зэӈэ-фи гада-заӈа-фи одо-зоӈо-фи
    2인칭 복수 би-зэӈэ-у э-зэӈэ-у нэдэ-зэӈэ-у будэ-зэӈэ-у гада-заӈа-у одо-зоӈо-у
    3인칭 복수 би-зэӈэ э-зэӈэ-ти нэдэ-зэӈэ-ти будэ-зэӈэ-ти гада-заӈа-ти одо-зоӈо-ти

분사

  • 우디허어에는 분사가 2개이고, 둘 다 능동태에서도 수동태에서도 사용된다.

분사 (능동태)

현재
1인칭 단수 этэтэ уми нагда бапта
2인칭 단수 этэтэ-й уми нагда-й баптай
2인칭 복수 этэтэ-й-гэт-у уми-гэту нагда-й-гэт-у бапта-й-гэт-у
과거
1인칭 단수 этэтэ-э уми-э нак-ки бак-пи
2인칭 단수 этэтэ-кчи уми-кчи на(гда)-кчи -
1인칭 복수 этэтэ-э-гэт-у уми-э-гэту нак-ки-гэт-у бак-пи-гэту
2인칭 복수 этэтэ-кчи-ӡи-гэ уми-кчи-ӡи-гэту на(гда)-кчи-ӡи-га -
미래
단수 этэтэ-ӡэӈэ уми-ӡэӈэ нагда-ӡаӈа бапта-ӡаӈа
1인칭 복수 этэтэ-ӡэӈэ-гэту уми-ӡэӈэ-гэту нагда-ӡаӈа-гэту бапта-ӡаӈа-гэту
2인칭 복수 этэтэ-ӡэӈэ-ӡи-гэ уми-ӡэӈэ-ӡи-гэ нагда-ӡэӈэ-ӡи-гэ бапта-ӡаӈа-ӡи-га

분사 (수동태)

현재 этэтэ-у-йи уми-у-йи нагда-у-йи бапта-у-йи
과거 этэтэ-сэ уми-сэ нагда-са бапта-са
미래 этэтэ-у-ӡэӈэ уми-у-ӡэӈэ нагда-у-ӡаӈа бапта-у-ӡаӈа

부동사

  • 어간+ -ми-(복수 -мэй-) 현재 시제형, 어간+-эси-/-аси 과거형 부동사로 나눈다.
현재 단수 этэтэ-ми уми-ми наг-да-ми бап-та-ми
현재 복수 этэтэ-мэй уми-мэй наг-да-мэй бап-та-мэй
과거 этэтэ-эси уми-эси нак-ка-си бак-па-си

동사의 부정

  • 부정동사 э-(not to be)로 만든다.
  • 분사의 부정형
udih1248 sinuk1968:226
  • 현재 시제 : эби, бики, биэ
  • 과거 시제 : эси, биси
  • 부동사의 부정형
udih1248 sinuk1968:226
  • 현재 시제 : эми, эмэи, бими, бимэи
  • 과거 시제 : эсэ’эли, бисэси
doc/udege/2_wordclass/23_verb/23_verb.txt · 마지막으로 수정됨: 2021/01/22 12:57 저자 lisa

문서 도구

별도로 명시하지 않을 경우, 이 위키의 내용은 다음 라이선스에 따라 사용할 수 있습니다: CC Attribution-Share Alike 4.0 International
CC Attribution-Share Alike 4.0 International Donate Powered by PHP Valid HTML5 Valid CSS Driven by DokuWiki